Wyrażając nasze myśli, często chodzimy na skróty i to sprawia, że stajemy się dla innych niezrozumiali. Zamiast cierpliwie przedstawiać tok naszego rozumowania, posługujemy się skrótami myślowymi. A potem dziwimy się, że nasi rozmówcy się z nami nie zgadzają.
Dlaczego tak się dzieje? Zdaniem Petera Senge – amerykańskiego teoretyka zarządzania, twórcy i propagatora idei organizacji uczącej się – często w trakcie rozmów dokonujemy przeskoków do abstrakcji. Zamiast przywoływać fakty i ujawniać, w jaki sposób je interpretujemy, od razu wyciągamy wnioski. Co gorsza, w ogóle nie zdajemy sobie z tego sprawy. Nasze przekonania wydają nam się tak oczywiste, że uznajemy, iż równie oczywiste powinny być dla innych!
Stąd tak ważne jest, abyśmy w rozmowach z innymi ludźmi wyraźnie rozróżniali fakty od interpretacji i interpretacje od konkluzji. Dzięki temu pomożemy zapełnić luki we wzajemnym rozumieniu.
Jednym z najlepszych narzędzi jasnego formułowania myśli jest piramida wnioskowania. To metaforyczna technika komunikacyjna służąca przedstawieniu naszemu rozmówcy procesów myślowych, przez które przechodzimy, zmierzając do prezentowanych wniosków.
Piramida wnioskowania składa się z trzech etapów:
1. Wskaż fakty, na których opierasz swoją wypowiedź.
2. Powiedz, jak te fakty interpretujesz – nadaj znaczenie danym, parafrazując je tak, jak je rozumiesz.
3. Przedstaw swój wniosek – nazwij i wyjaśnij to, co ma miejsce lub zaproponuj działanie.
Przykład:
Widzę tygrysa (fakt). -> Tygrys jest dla mnie groźny (moja interpretacja faktu). -> Uciekam (wniosek).
W piramidzie wnioskowania wychodzimy od solidnej podstawy faktów, poprzez ich subiektywną interpretację, aż po logicznie wypływający z toku rozumowania wniosek. Proste i zarazem piekielnie skuteczne!
Precyzja mówienia przekłada się na skuteczność komunikacji. Jeśli potrafimy w logiczny sposób przedstawić tok rozumowania, jeśli każdy wniosek umiemy wyprowadzić ze zrozumiałych dla innych przesłanek, wówczas stajemy się zrozumiali.
Piramida wnioskowania jest techniką, która sprawia, że porozumienie z innymi ludźmi staje się prostsze.